زمینه و هدف: در سال‌های اخیر مواد مختلفی در مایع شیار لثه (GCF) به عنوان مارکرهای تشخیصی جهت بررسی وقایع بیولوژیک و پروسه‌های بیوشیمیایی مرتبط با turnover استخوان در حین حرکات ارتودنسی، مورد توجه قرار گرفته‌اند. غلظت IL-۶ حین حرکات ارتودنسی در مایع شیار لثه در هفته اول پس از اعمال نیرو افزایش می یابد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی تغییرات IL-۶ در مایع شیار لثه در طول ۴ هفته پس از اعمال نیروی ارتودنسی انجام شد.
روش بررسی: ۱۴ بیمار (۹ زن و۵ مرد با میانگین سنی۵/۲ ±۱/۱۵ سال) که باید پره‌مولر اول آنها خارج می‌شد و دارای مال‌اکلوژن کلاس I بودند، در این کارآزمایی بالینی شرکت کردند. یکی از دندان‌های کانین فک بالای هر بیمار با یک نیروی مداوم ارتودنسی (فنر NiTi) تحت حرکت دیستالی قرار گرفت(Distalized Canine: DC). بر روی دندان کانین قرینه آن براکت ارتودنسی قرار گرفت، ولی نیروی ارتودنسی به دندان وارد نشد (Contralateral Canine: CC) و یکی از دندان‌های کانین فک پایین به عنوان کنترل در نظر گرفته شد و هیچ دستگاهی روی آن قرار نگرفت (Antagonist Canine: AC). وضعیت پریودنتال بیماران قبل از مداخله و ۱۴ و ۲۸ روز پس از مداخله ثبت گردید. مایع شیار لثه‌ای در بیماران قبل از مداخله و ۱۴ و ۲۸ روز پس از آن به صورت مجزا از سطوح مزیال و دیستال دندان‌های مورد بررسی توسط کاغذ مخصوص جذب GCF جمع‌آوری شد و سپس میزان IL-۶ توسط روش ELISA تعیین گردید. میزان IL-۶ در سطوح مزیال و دیستال دندان‌های DC، CC و AC قبل و بعد از اعمال نیرو با روش‌های آماری ANOVA برای داده های تکراری و مقایسه چندگانه LSD مورد آنالیز آماری قرار گرفت. ۰۵/۰>P به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: با وجود این که شاخص‌های التهابی لثه (ایندکس پلاک و شاخص خونریزی از لثه) در هر دو دندان DC و CC نسبت به زمان آغاز مطالعه افزایش یافت، ولی این اختلاف از لحاظ آماری معنی‌دار نبود. میزان IL-۶ در GCF در دندان DC نسبت به دو دندان دیگر افزایش معنی‌داری را در ۱۴ روز پس از مداخله نشان داد (۰۰۲/۰P=). همچنین میزان IL-۶ در دندان DC در ۱۴ روز پس از مداخله به صورت معنی‌داری بالاتر از زمان آغاز مطالعه و ۲۸ روز پس از مداخله بود (۰۰۹/۰P=). میزان IL-۶ در دندان CC نیز در طول مطالعه افزایش یافت، ولی میزان آن کمتر از دندان DC بود. میزان IL-۶ در دندان AC در طول مطالعه، در حد پایه باقی ماند.
نتیجه گیری: یافته‌های مطالعه حاضر حاکی از آن است که غلظت IL-۶ در اثر اعمال نیروی ارتودنسی، در روز ۱۴ به بیشترین حد خود می‌رسد و در سطح فشار و کشش تفاوت معنی‌داری ندارد.
