مجله دندانپزشکی

---

مرحله پاکسازی و شکل دهی کانال ریشه از مهمترین مراحل درمانهای اندودنتیکس می باشد. در بسیاری از موارد، فرایندهای فیزیولوژیک و یا پاتولوژیک بر کانال ریشه اثر می گذارند و این مجرا را بسیار باریک می کنند؛ بنابراین استفاده از وسایل و موادی که بتوان با آنها، عمل پاکسازی و شکل دهی کانال را حتی در کانالهای بسیار باریک، بخوبی انجام داد، ضروری به نظر می رسد. هدف از این مطالعه بررسی اثر دو ماده Chelating ساخت داخل و خارج بر روی بافتهای پری رادیکولر دندانهای گربه می باشد. در این تحقیق مواد RC-Prep تولید داخل و خارج، پس از تهیه و آماده سازی کانالهای هجده دندان کانین فک پایین گربه، بطور مساوی در دو گروه نه تایی، دراین کانالها قرار داده شدند و Patency ناحیه اپیکال برای نفوذ طبیعی این مواد به بافت پری رادیکولر، حفظ گردید؛ همچنین در سه دندان کانین دیگر گربه، به عنوان کنترل مثبت، ماده اسید فسفریک قرار داده شد و در سه دندان دیگر، به عنوان کنترل منفی پس از تهیه و آماده سازی کانال، هیچ ماده ای قرار داده نشد. پس از سیل تاج دندانها، گربه ها در سه دوره زمانی ۱، ۲۱ و ۴۲ روزه پس از انجام وایتال پرفیوژن کشته شدند. نمونه های دندانی همراه با مقداری از استخوان اطراف آنها در سه گروه هشت عددی، جدا شدند و پس از تهیه لامهای هیستولوژیک، پاسخ بافتی نسبت به این مواد از طریق شمارش سلولهای آماسی مترشحه انجام شد و آنالیز مرفومتریک آنها، انجام گردید. واکنش آماسی دو نوع RC-Prep، در هیچ یک از دوره های زمانی مطالعه، تفاوت معنی داری نداشت؛ اما هر یک از دو ماده با نمونه های کنترل مثبت و منفی، تفاوت معنی دار داشتند.

---

زمینه و هدف: هدف از درمان اندودانتیک ایجاد مهر و موم مناسب در طول پرکردگی کانال ریشه می‌باشد. در برخی موارد نتیجه قابل قبول از طریق درمان غیر جراحی حاصل نمی‌شود که در این صورت به جراحی نیاز است. هدف از انجام درمان جراحی رتروگرید که یکی از معمولترین جراحی‌های اندودانتیک می‌باشد، جلوگیری از ریزنشت آپیکال با استفاده از موادی است که قابلیت مهر و موم کنندگی خوبی دارند. علاوه بر خصوصیات مواد پر کننده انتهای ریشه، مطالعات مختلف نشان داده‌اند که میزان زاویه قطع ریشه نیز در میزان ریزنشت مؤثر است، به طوری که با افزایش زاویه، میزان ریزنشت نیز افزایش می‌یابد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی توانایی مهر و موم کنندگی آمالگام به عنوان یک ماده رایج پر کننده انتهای ریشه و MTA انجام گرفت و همچنین اثر زاویه قطع ریشه بر میزان ریز نشت نیز با استفاده از روش نفوذ رنگ، مورد ارزیابی قرار گرفت.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی، آزمایشگاهی ۱۴۸ دندان تک کاناله خارج شده انسان انتخاب شد. پس از آماده سازی کانالها و پر کردن آنها به روش تراکم جانبی با گوتاپرکا و سیلر، دندانها به دو گروه تقسیم و ۳ میلیمتر انتهای ریشه‌ها با دو زاویه صفر و ۴۵ درجه قطع شد. با استفاده از دستگاه اولتراسونیک حفرات انتهای ریشه تهیه گردید؛ سپس هر گروه به دو زیر گروه تقسیم و با آمالگام یا
pro root MTA پر شد. پس از ۷۲ ساعت انکوباسیون، کلیه سطوح دندانها به جز ۳ میلیمتر آپیکال با دو لایه لاک ناخن پوشانیده شد، همچنین بخش‌ تاجی دندانها توسط گلاس آینومر ترمیم گردید؛ سپس نمونه‌ها به مدت ۴۸ ساعت در متیلن بلوی ۲% با PH=۷ قرار گرفت. پس از شستشوی دندانها با آب، به وسیله دیسک الماس و هندپیس، از جهت مزیودیستال اقدام به مقطع‌گیری دندانها گردید. مقاطع زیر استریو میکروسکوپ با بزرگنمایی ۵۰ برابر خوانده شد. داده‌های مطالعه با استفاده از آزمون آماری آنالیز واریانس دو طرفه و Tukey مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و ۰۵/۰p< به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که نوع ماده پر کننده انتهای ریشه به طور معنی‌دار در ریز نشت تأثیر داشت؛ به طوری که ریز نشت MTA نسبت به آمالگام کمتر بود، ولی میزان زاویه قطع ریشه اثر معنی‌داری بر ریز نشت نداشت.
نتیجه‌گیری:طبق نتایج مطالعه حاضر به نظر می‌رسد، استفاده از MTA به جای آمالگام، درصد موفقیت درمان جراحی را به علت توانایی برتر در مهر و موم ناحیه اپیکال، بالا می‌برد؛ در حالی که زاویه قطع ریشه بسته به نظر جراح و محل مورد نظر می‌تواند افزایش یا کاهش یابد.

---

زمینه و هدف:  MTA(Mineral Trioxide Aggregate) ماده‌ای است که کاربردهای مختلفی در درمانهای اندودونتیکس دارد، از آن جمله: درمان پالپ زنده، ایجاد سد آپیکال در دندان‌های با آپکس باز، ترمیم پرفوریشن‌ها، پرکردن حفره انتهای ریشه حین جراحی پری آپیکال، سد تاجی در سفید کردن دندان و ترمیم تحلیل‌های خارجی. اخیراً گزارش شده که خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک سیمان پرتلند بسیار شبیه Pro Root MTA است. در ضمن ماده‌ای به نام Root MTA در ایران تهیه شده است که ادعای مشابهت با Pro Root MTA را دارد. در صورتی که بتوان از سیمان پرتلند و Root MTA در کلینیک به جای Pro Root MTA استفاده نمود، از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه خواهد بود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی سمیت سلولی سیمان پرتلند و MTA ساخت ایران
(Root MTA) در مقایسه با Pro Root MTA بر روی سلول‌های فیبروبلاست L۹۲۹ موش انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی عصاره‌های ۰،۴، ۲۴ ساعته و ۷ روزه مواد بر روی سلول‌های کشت داده شده (فیبروبلاست L۹۲۹) به پلیت‌های ۹۶ خانه انتقال داده شدند. پس از ۲۴ ساعت انکوباسیون، نمونه‌ها به روش Neutral Red رنگ‌آمیزی شدند و دانسیته نوری (OD) هر یک توسط ELISA Reader خوانده شد. داده‌های این مطالعه با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون Tukey HSD با سطح معنی داری ۰۵/۰> Pمورد تحلیل آماری قرار گرفت.

یافته‌ها: در تمامی گروه‌های مورد مطالعه (Pro Root MTA، Root MTA و سیمان پرتلند) و گروه کنترل منفی در تمام لحظات (لحظه مخلوط کردن، ۴، ۲۴ ساعت و ۷ روز پس از مخلوط کردن) سلول‌های جدا شده از کف گوده، سلول‌های گرد بوده و خاصیت انکسار نور توسط سلول‌ها که از علائم مرگ سلولی می‌باشد، را نشان ندادند، در حالی که در گروه کنترل مثبت سلول‌های گرد و جدا شده از کف ظرف که خاصیت انکسار نور را نشان می‌دادند، مشاهده شد.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج تحقیق حاضر، Pro Root MTA، PC و Root MTA دارای قابلیت پذیرش نسجی یکسان هستند. PC دارای پتانسیل استفاده در موقعیت‌های کلینیکی مشابه موارد استفاده MTA می‌باشد. با این وجود به منظور جایگزین کردن Root MTA و PC به عنوان موادی با کیفیت مشابه MTA و ارزان‌تر مطالعات بیشتر in vitro و  in vivoپیشنهاد می‌شود.

---

زمینه و هدف: مطالعات نشان داده‌اند که باکتری‌ها نقش اصلی را در ایجاد بیماری‌های پالپ و پری اپیکال ایفا می‌کنند و پاکسازی مکانیکی و شیمیایی کانال به توسط وسایل اندودنتیک و شستشو دهنده‌ها قادر به حذف کامل این باکتری‌ها از سیستم کانال ریشه نیست. به همین دلیل استفاده از داروهای داخل کانال در بین جلسات درمان ریشه جهت افزایش کیفیت پاکسازی کانال توصیه شده است که رایج‌ترین این داروها هیدروکسید کلسیم است. اما این دارو نیز قادر به حذف کامل باکتری‌ها از محیط کانال ریشه نمی‌باشد. کارواکرول یک عصاره گیاهی خوراکی است که دارای خواص ضد میکروبی و ضد التهابی است و در صورت مؤثر بودن بر باکتری‌های اندودنتیک می‌تواند به صورت داروی داخل کانال مورد استفاده قرار گیرد.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی- آزمایشگاهی ابتدا MBC,MIC با استفاده از روش Macro broth dilution به ترتیب ۳/۰درصد و ۶/۰درصد تعیین شد. سپس تعداد ۳۰ دندان تک ریشه تک کاناله انسان وارد مطالعه شدند. حجم نمونه پس از انجام مطالعه Pilot بر روی ۴ دندان کشیده شده تعیین شد. بعد از قطع تاج دندان‌ها از CEJ و آماده‌سازی کانال‌ها تا سایز اپیکال ۳۰، نمونه‌ها به طور تصادفی به دو گروه آزمایشی Aو B (۱۰تایی) و دو گروه کنترل منفی و مثبت (۵ تایی) تقسیم شدند. بعد از کشت باکتری انتروکوکوس فکالیس در آنها، در دو گروه آزمایشی A و B به ترتیب امولیسون کارواکرول ۶/۰ درصد و هیدروکسید کلسیم به عنوان داروی داخل کانال به مدت ۷ روز مورد استفاده قرار گرفتند. در ابتدا و انتهای آزمایش از کانال‌ها نمونه‌گیری به عمل آمد و در نهایت از دیواره‌های عاجی کانال‌هایی که فاقد باکتری بودند براده‌های عاجی تهیه شد و کشت داده شد. در پایان کار، داده‌ها توسط تست‌های آماری Kruskal-Wallis و Mann-Whitney آنالیز شدند.

یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که توانایی امولسیون کارواکرول ۶/۰ درصد در حذف باکتری انتروکوکوس فکالیس پس از یک پانسمان ۷ روزه، تفاوت معنی‌داری با هیدروکسید کلسیم ندارد (۰۵/۰p>).

نتیجه‌گیری: کارواکرول می‌تواند به عنوان یک لاروی داخل کانال در فواصل جلسات درمان مورد استفاده قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: درصد قابل توجهی از موارد شکست درمان‌های اندودانتیک مربوط به دندان‌های مولر ماگزیلا می‌باشد که یکی از علل اصلی آن عدم کشف و دستیابی به کانال دوم ریشه مزیو باکال (MB_۲) است. روش‌های مختلفی برای کشف و دستیابی به این کانال وجود دارد. هدف از این مطالعه آن بود که مقایسه‌ای بین سه روش مختلف دید مستقیم، لوپ‌های فایبراپتیک و میکروسکوپ جراحی جهت یافتن کانال مزیوباکال دوم پس از troughing با اولتراسونیک انجام و بهترین روش معرفی گردد.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی تعداد ۹۰ دندان مولرماگزیلا (۴۵ عدد مولر اول و ۴۵ عدد مولر دوم) که پس از تهیه حفره دسترسی، کانال MB_۲ در آنها با چشم غیر مسلح و سوند کشف نشده بود، انتخاب و به ۳ گروه ۳۰ تایی تقسیم شدند. سپس در تمام نمونه‌ها بر آمدگی عاجی بین کانال‌های مزیوباکال و پالاتال به کمک قلم اولتراسونیک اندودونتیک حذف شد (troughing). گروه اول با دید مستقیم و سوند، گروه دوم با Loup و نور فایبراپتیک و گروه سوم با میکروسکوپ جراحی مورد بررسی قرار گرفتند. برای آنالیز داده‌ها ازروش تحلیل حساسیت و ویژگی استفاده شد.

یافته‌ها: نتایج بدست آمده نشان داد که کانال مزیوباکال دوم بعد از عمل troughing در حدود ۲۱% موارد با دید مستقیم، ۶۱% با لوپ و نور فایبراپتیک و ۹۲% با میکروسکوپ جراحی کشف شد.

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این مطالعه میکروسکوپ جراحی و سپس لوپ بانور فایبر اپتیک روش‌های برتری برای یافتن کانال مزیوباکال دوم هستند و troughing با اولتراسونیک به عنوان یک وسیله کمکی در کشف کانال مزیوباکال دوم در تمامی متدها می‌تواند به کار برده شود.

---

زمینه و هدف: در دهه گذشته مطالعات متعددی جداسازی جمعیت سلول بنیادی را از منابع مختلف دندانی گزارش کرده‌اند، در حالیکه هنوز ماهیت مزانشیمی آنها مورد بحث است. هدف از مطالعه حاضر، جداسازی سلول بنیادی از پالپ و فولیکول دندان بالغ ‌انسان و تعیین ماهیت مزانشیمی آنها قبل از تمایز بر اساس معیارهایISCT  (انجمن بین المللی سلول درمانی) بود.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی، از دندان مولر سوم افراد بالغ ۲۵- ۱۸ سال که به دلایل پروفیلاکتیک یا ارتودونسی کشیده شدند، استفاده شد. دندان و فولیکول دندانی پس از کشیده شدن در دمای ۴ درجه سانتیگراد در محیط RPMI ۱۶۴۰ حاوی آنتی بیوتیک نگهداری می‌شدند. پالپ و فولیکول دندان در شرایط کاملاً استریل تهیه و پس از لیز با mg/ml ۴ محلول کلاژناز تیپ I و دیسپاز با نسبت ۱:۱، سلول‌ها در محیط MEM-α کشت داده شدند. سلول‌ها در پاساژ سوم با روش فلوسایتومتری از نظر بیان آنتی ژن سطحی CD۳۴، CD۴۵، CD۷۳، CD۹۰،CD۱۰۵ ارزیابی شدند.

یافته‌ها: مشاهده شد که بافت پالپ و فولیکول دندان به شکل واحدهای کلونی که غالباً حاوی جمعیتی از سلول‌های شبه فیبروبلاست بود، رشد کردند. نتایج آنالیز فلوسایتومتری به دست آمده از نمونه‌ها با درجه بالایی نسبت به مارکر‌های سلول بنیادی مزانشیمی CD۷۳، CD۹۰ و CD۱۰۵ واکنش مثبت و نسبت به مارکر‌های CD۳۴ و CD۴۵ که از مارکر‌های هماتوپویتیک هستند، واکنش منفی نشان دادند.

نتیجه‌گیری: در این مطالعه نشان داده شد که سلول‌های بنیادی تخلیص شده از پالپ و فولیکول دندان مولر سوم قبل از تمایز ماهیت سلول بنیادی مزانشیمی را دارند و لذا به عنوان یک منبع با دسترسی آسان جهت تحقیقات کاربردی مرتبط با سلول بنیادی و مهندسی بافت می‌باشند.

---

زمینه و هدف: حین اینسترومنتیشن کانال‌های ریشه در درمان‌های اندودانتیک لایه اسمیر بر روی دیواره‌های کانال تشکیل می شود که توبول‌های عاجی را می‌پوشاند. در صورتی که محلول‌های شستشو دهنده بتوانند لایه اسمیر را حذف نمایند و در عین حال خاصیت ضد میکروبی داشته باشند، می‌توان از این مزیت در کانال‌های عفونی بهره گرفت. لذا این مطالعه به منظور بررسی خاصیت ضد میکروبی عصاره قسمت داخلی گوشتی میوه Citrus aurantifolia (آب لیموترش( و پوست آن علیه انتروکوکوس فکالیس موجود در توبول‌های عاجی ریشه در حضور لایه اسمیر طراحی شد.
روش بررسی: در این مطالعه ۱۴۰ سیلندر عاجی از دندان‌های سانترال انسیزور گاو تهیه شد. بعد از حذف لایه اسمیر، سوسپانسیون انتروکوکوس فکالیس به داخل لوله‌ها تلقیح و لایه اسمیر مجدداً ایجاد شد. در گروه‌های مورد مطالعه از محلول‌های زیر به منظور شستشوی کانال استفاده گردید: گروه ۱: NaOCl ۲۵/۵%، گروه ۲:EDTA ۱۷%، گروه ۳: NaOCl +EDTA، گروه ۴: آب لیمو، گروه ۵: عصاره اتانولی پوست لیمو ترش، گروه ۶: اتانول %۹۶. سپس خرده‌های عاجی از لایه‌های داخلی و خارجی‌تر عاج به دست آمد و از نظر کدورت ناشی از رشد میکروبی بررسی شد. آنالیز واریانس یک طرفه و تست تکمیلی Tamhan در این مطالعه استفاده شدند.
یافته‌ها: در لایه خارجی عاج، خاصیت ضد میکروبی عصاره پوست لیمو فقط از گروه NaOCl+EDTA کمتر بود (۰۵/۰P<) و خاصیت ضد میکروبی آب لیمو از گروه‌های NaOCl+EDTA، NaOCl و EDTA کمتر بود (۰۵/۰P<). در لایه داخلی، خاصیت ضد میکروبی آب لیمو از گروه‌های NaOCl+EDTA و NaOCl کمتر بود (۰۵/۰P<) و خاصیت ضد میکروبی عصاره پوست از NaOCl+EDTA کمتر بود (۰۵/۰P<).
نتیجه‌گیری: در حضور لایه اسمیر، خاصیت ضد میکروبی آب لیموترش از NaOCl کمتر بود، در حالی که بین خاصیت ضد میکروبی عصاره پوست لیمو و NaOCl تفاوتی وجود نداشت.

---

  زمینه و هدف: دندان مولر سوم نهفته، سطح استخوان را در سطح دیستال دندان مولر دوم کاهش می‌دهد و گاهی اوقات می‌تواند منجر به تحلیل ریشه دندان مجاور نیز بشود. هدف از این تحقیق تعیین میزان این تحلیل با استفاده از رادیوگرافی پری‌آپیکال و پانورامیک بود.

  روش بررسی: در این مطالعه مقطعی- توصیفی ۵۴ بیمار (۲۸ مرد، ۲۶ زن) بزرگتر از ۱۵ سال با میانگین سنی ۲۲ سال از بخش جراحی دهان، فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران حضور داشتند. از هر بیمار رادیوگرافی پانورامیک و پری‌آپیکال دندان مولر سوم (به دلیل روتین بودن آن‌ها و بررسی دقت پانورامیک نسبت به پری‌آپیکال) تهیه گردید و تحلیل ریشه دندان مولر دوم توسط دو نفر مشاهده و یادداشت گردید، برای آنالیز داده‌ها از تست آماری Fisher استفاده شد.

  یافته‌‌ها: شیوع تحلیل ریشه دندان مولر دوم مجاور با مولر سوم نهفته در رادیوگرافی پانورامیک و پری‌آپیکال بیماران مورد بررسی به ترتیب ۳/۴۶ و ۵/۳۱ درصد بود (۰۵/۰ P> ). بیشتر این تحلیل‌‌ها در یک سوم سرویکالی دندان مولر دوم که دندان مولر سوم نهفته با موقعیت مزیالی یا افقی مشاهده گردید.

  نتیجه‌گیری: با توجه به درصد نسبتاً بالای تحلیل کشیدن دندان مولر سوم نهفته به ویژه با موقعیت مزیالی یا افقی برای جلوگیری از عوارض بعدی توصیه می‌گردد.

---

---

---